در این جا تنها دو تا از مهم‌ترین پروتکل‌های شبکه را معرفی می کنیم:

 

1-      پروتکل کنترل انتقال / پروتکل اینترنت (TCP/IP)

(Transmission control Protocol/Internet Protocol)

 

اين پروتكل از مهم‌ترین ومشهورترین پروتکل های مورد استفاده در شبکه اینترنت است. این بسته نرم افزاری به اشکال مختلف برای کامپیوتر ها وبرنامه ها ی مختلف ارائه می گردد.TCP/IP از مهم‌ترین پروتکل‌های ارتباطی شبکه در جهان تلقی می شود و نه تنها برروی اینترنت و شبکه‌های گسترده گوناگون کاربرد دارد، بلکه در شبکه های محلی مختلف نیز مورد استفاده قرار می گیرد و در واقع این پروتکل زبان مشترک بین کامپیوتر ها به هنگام ارسال و دریافت اطلاعات یا داده می‌باشد. این پروتکل به دلیل سادگی مفاهیمی که در خود دارد اصطلاحا" به سیستم باز(Open system)  مشهور است و برروی هر کامپیوتر و ابررایانه‌اي قابل طراحی و پیاده سازی است. از عوامل مهمي که این پروتکل را به‌عنوان یک پروتکل ارتباطی جهانی مطرح می‌كند، به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

1-      این پروتکل در چارچوب  UNIX Operating Systemساخته شده و توسط اینترنت بکار گرفته مي‌شود.

2-       برروی هر کامپیوتر قابل پیاده سازی می‌باشد.

3-      به‌صورت حرفه‌ای در شبکه های محلی و گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

4-    از برنامه ها وپروتکل های استاندارد دیگري مانند پروتکل انتقال فایل  (FTP)وپروتکل دو سویه ( Point to point Protocol = PPP ) نيز پشتيباني مي‌كند.

 

بنیاد واساس پروتکل TCP/IP آن است که اين پروتكل برای دریافت و ارسال داده ها یا پیام، پیام‌ها وداده ها را به بسته های کوچکتر و قابل حمل‌تر تبدیل می کند ، سپس این بسته‌ها به مقصد انتقال داده می شوند و در نهایت این بسته‌ها به یکدیگر پيوند خورده و شکل اولیه پیام‌ها و داده‌ها را به‌خود می گیرد.

یکی دیگر از ویژگی‌های مهم این پروتکل، قابلیت اطمینان آن در انتقال پیام هاست. این قابلیت به بررسی و بازبینی بسته ها و محاسبه‌ي بسته های دریافت شده، مربوط مي‌باشد. در ضمن این پروتکل فقط برای استفاده در شبکه اینترنت نمی باشد. بسیاری از سازمان‌ها وشرکت‌ها برای ساخت زیربنای شبکه‌ي خصوصی خود که از اینترنت جدا می باشد نیز از این پروتکل استفاده می‌کنند.

پروتکل فوق شامل چهار سطح است که عبارتند از :
الف - سطح لایه کاربرد (
Application )
ب - سطح انتقال (
Transporter)
ج - سطح اینترنت (
Internet)
د - سطح شبکه 
(Network)

 

2-      پروتکل سیستم ورودی وخروجی پایه شبکه

 (Network Basic Input/Output System)(NET Bios)

 

واسطه یا رابطی است که توسط IBM به‌عنوان استانداردی برای دسترسی به شبکه توسعه یافت. این پروتکل، داده ها را از بالاترين لایه دریافت کرده و آنها را به شبکه منتقل می‌کند. سیستم عاملی که با این پروتکل ارتباط برقرار می کند سیستم عامل شبکه (NOS) نامیده می‌شود. کامپیوترها از طریق کارت شبکه‌ي خود به شبکه متصل می شوند. کارت شبکه به سیستم عامل ویژه ای برای ارسال اطلاعات نیاز دارد. این سیستم عامل ویژه را Net Bios می‌نامند که در حافظه‌ي ROM کارت شبکه ذخیره شده است.

Net BIOS همچنین روشی را برای دسترسی به شبکه ها با پروتکل‌های مختلف آماده می‌کند. این پروتکل از سخت افزار شبکه مستقل است و مجموعه ای از فرمان‌هاي لازم برای در خواست خدمات شبکه‌ي سطح پایین را برای برنامه های کاربردی فراهم می کند.

در حال حاضر وجود  Net BEUI( Net BIOS Enhanced User Interface) امتیاز جدیدي دارد که این امتیاز درواقع، ایجاد گزینه انتقال استاندارد است. Net BEUI در شبکه‌های محلی بسیار رایج است و همچنین قابلیت انتقال سریع داده ها را نیز دارد . اما چون یک پروتکل غیر قابل هدایت است به شبکه های محلی محدود شده است.