قسمت سیزدهم

  

در انواع زلال‌سازهای با روش برخورد لجن، عمل اختلاط، انعقاد و ته‌نشینی در زلال‌ساز انجام می‌گیرد. در زلال‌سازهای با تماس لجن، آب ورودی بعد از اختلاط با مواد شیمیایی به منظور سرعت بخشیدن به تشکیل لخته‌ها، در تماس با لجن‌هایی که قبلا" از تصفیه‌ی آب به‌دست آمده‌اند و در زلال‌ساز موجودند، قرار می‌گیرد. این نوع زلال‌سازها به نام‌های مختلفی وجود دارند که به شرح زیر هستند:

-          بدون لجن‌روب و با چرخش لجن

-          با لجن‌روب و با تماس لجن

 

مزایا و معایب این زلال‌سازها به شرح زیر می‌باشند.

 

معایب:

-          طراحی و اجرای ساختمان زلال‌ساز پیچیده است.

-          بهره‌برداری از آن‌ها نسبتا" مشکل بوده و نیاز به تخصص خاص دارد.

-          با تغییرات مداوم شرایط آب خام در هنگام بهره‌برداری، این نوع زلال‌سازها نیاز به مراقبت خاص دارند.

 

مزایا:

-          تجربه‌ی بهره‌برداری از آن در ایران وجود دارد.

-          در مقابل تغییرات دبی، مواد معلق و درجه حرارت، قابلیت انعطاف نسبتا" خوبی دارد.

-          جمع‌آوری و تخلیه‌ی لجن در زلال‌سازهای با لجن‌روب ساده‌تر است.

 

در نوع بدون لجن‌روب که به نام‌های تجاری اکسیلاتور (Accelator) و اکسانتریفلاک (Accentrifloc)  موسوم هستند، قسمتی از لجن‌های ته‌نشین‌شده در اثر چرخش آب که ناشی از حرکت هم‌زن است به ناحیه‌ی اختلاط و انعقاد راه‌یافته و در فعل و انفعال مربوط به لخته‌سازی شرکت می‌کند.

نوع با لجن‌روب این زلال‌سازها با نام‌های گوناگون و در تنوع و اشکال مختلف ساخته شده است که متداول‌ترین آن‌ها سانتریفلاک (Centrifloc) و کلاریفلوکولاتور (Clarifloculator) است. در قسمت مرکزی این این واحد عمل انعقاد صورت می‌گیرد و سپس آب از قسمت پایین از زیر دیواره‌ی جداکننده وارد قسمت ته‌نشینی می‌گردد. آب زلال‌شده در قسمت بالا از طریق سرریزهای شعاعی، جمع‌آوری شده و به کانال اصلی جمع‌آوری آب زلال در وسط منتقل شده و از آن‌جا خارج می‌شود. کف این نوع زلال‌سازها دارای شیب ملایمی به طرف تخلیه‌ی مرکزی می‌باشد و یک لجن‌روب با حرکت چرخشی دایره‌ای، توسط تیغه‌های مورب، لجن را به داخل محفظه‌ی لجن هدایت می‌کند.